Τετάρτη 8 Οκτωβρίου 2008

Σελιδο-γυρίσματα


Κεφάλαιο 2ο -

...
all the people I was kissing,
some are here and some are missing
in the 1990s…

Μέρος Α'


1990. Οι Νοτιοαφρικανοί γίνονται επιτέλους μάρτυρες της απελευθέρωσης του Nelson Mandela, τον οποίο τέσσερα χρόνια αργότερα θα εκλέξουν πρόεδρο της χώρας τους. Την ίδια χρονιά ο George Bush εισβάλλει στο Ιράκ και ο πόλεμος του Κόλπου ξεκινά. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η δεκαετία θα σημαδευτεί από δραματικά γεγονότα. Και πραγματικά, αναγκαζόμαστε να πετάξουμε στα σκουπίδια (η ανακύκλωση δεν ήταν της μόδας...) τους σχολικούς μας Άτλαντες, γιατί τα επόμενα χρόνια δεν υπάρχει πια Ε.Σ.Σ.Δ., ούτε Τσεχοσλοβακία, ούτε Γιουγκοσλαβία.


Οι εξελίξεις είναι δύσκολο να αφήσουν κάποιον αδιάφορο. Το Internet γεννιέται και μαζί με τις δορυφορικές μεταδόσεις του CNN μας φέρνουν ειδήσεις από κάθε γωνιά του κόσμου. Έτσι, οι πολιτισμένοι και μορφωμένοι Ευρωπαίοι αναγκαζόμαστε να ασχοληθούμε με χώρες που έως τότε δεν παρουσίαζαν κανένα ενδιαφέρον για τους περισσότερους από εμάς και – μοιραία – με την τέχνη τους. Η Αραβική λογοτεχνία μας γοητεύει. Έργα του Λιβανέζου Khalil Gibran που εκδίδονται μετά το θάνατό του (The Vision, Eye of the Prophet) γίνονται ανάρπαστα και το Arabian Days and Nights του Αιγύπτιου Naguib Mahfouz είναι πλέον must. Η Τουρκία επίσης αρχίζει να κεντρίζει το ενδιαφέρον των Δυτικών, έτσι το εξαιρετικό παιδικό παραμύθι Το Ερωτευμένο Σύννεφο του Nazim Hikmet διαβάζεται από μικρούς και μεγάλους. Ταυτόχρονα, ο μετέπειτα νομπελίστας που διώκεται έως σήμερα για τις - θεωρούμενες ως ακραίες στην πατρίδα του - θέσεις του, Orhan Pamuk, γράφει ένα από τα πιο δημοφιλή βιβλία του, το The Black Book.

Η νεολαία εμπνέεται σιγά σιγά από τους αγώνες των Zapatistas στο Μεξικό και λίγο πριν τελειώσει η δεκαετία ο Hugo Chavez εκλέγεται πρόεδρος της Βενεζουέλας. Η latin φιλοσοφία κάτι αρχίζει να μας λέει και τα έργα ακόμη και παλαιότερων Λατινοαμερικάνων λογοτεχνών, όπως ο Jorge Luis Borges και ο Pablo Neruda – ιδιαίτερα μετά το Il Postino – αρχίζουν να γνωρίζουν ευρεία αποδοχή, ή τουλάχιστον ευρεία κατανάλωση. Η Isabel Allende, ήδη γνωστή στον κόσμο από το Σπίτι των πνευμάτων, εκδίδει τα The Infinite Plan και Paula και ο Paulo Coelho τα δύο πρώτα βιβλία της τριλογίας του, By the river Piedra I sat down and wept και Veronica decides to die. Η πνευματικότητά του τυγχάνει μεγάλης ανταπόκρισης και γίνεται σημείο αναφοράς, καθώς λειτουργεί σαν αντίβαρο απέναντι στην κρίση θεσμών, θρησκειών, δογμάτων και ιδεολογιών. Το Of Love and Other Demons του Gabriel Garcia Marquez δεν λείπει από τη βιβλιοθήκη κανενός ανήσυχου νέου.

Από τον N.Mandela, τον Yasser Arafat και τον Yitzak Rabin έως το Silvio Berlusconi και το Bill Clinton, τα πρόσωπα πίσω από τα γεγονότα τραβούν περισσότερο το ενδιαφέρον μας και οι βιογραφίες γίνονται χρυσωρυχεία για τους εκδότες. Ιδιαίτερα ο Clinton βρίσκει πολλούς τρόπους να συμβάλει τα μέγιστα στην άνθιση της κουλτούρας της κλειδαρότρυπας, που απέβη μοιραία για ένα πρόσωπο που αποτελούσε διακαή πόθο κάθε επίδοξου paparazzi, τη Diana της Ουαλίας. Η βιογραφία της Diana: Her True Story (Andrew Morton, 1992) έμελλε να γίνει ανάρπαστη ιδιαίτερα μετά το θάνατό της το 1997 και να αποτελέσει ένα από τα best sellers ολόκληρης της δεκαετίας.

Όπως είναι φυσικό, εκτός από τις πολιτικές εξελίξεις αυτής της περιόδου, οι επιλογές του αναγνωστικού κοινού καθορίστηκαν σε μεγάλο βαθμό και από πολλούς άλλους παράγοντες, όπως η ραγδαία πρόοδος της επιστήμης και της τεχνολογίας και οι επιπτώσεις της στην κοινωνία, τα καλλιτεχνικά κινήματα που επικρατούσαν, οι τηλεοπτικές επιρροές, αλλά και ολόκληρη η κουλτούρα της τότε νεολαίας. Αναλυτικά όμως όλα αυτά, στο Β' Μέρος, την επόμενη Τετάρτη...


Being boring - Pet Shop Boys



Losing my religion - R.E.M.




Numb - U2



4 σχόλια:

gbal είπε...

Εξαιρετική δουλειά Στέλλα! Πολύ ενδιαφέροντα πράγματα από τα 90's΄και νομίζω ότι αρκετά από αυτά οι περισσότεροι δεν τα θυμόμασταν ή δεν τα γνωρίζουμε καν.

Ο συνδυασμός "90's - βιβλίο - μουσική" είναι ιδιαίτερα ξεχωριστός! Πάντως, προσωπικά δεν έχω διαβάσει άλλο παρόμοιο άρθρο με αυτή τη θεματολογία.

Στέλλα είπε...

Ευχαριστώ gbal!
Η αληθεια ειναι οτι μου αρεσε το θεματακι και ασχοληθηκα παρα πολύ!

MikeMous είπε...

Συγχαρητήρια Στέλλα! Πολύ καλό και εμπεριστατομένο το άρθρο....

Στέλλα είπε...

Ναι, ας μη σε εκβίαζα για να το διαβάσεις....